Agenda

Aan de slag met bodemleven en structuur

Organische stof in de grond is de voedingsbodem voor bodemleven. De organische stof gehalten in diverse bodems zijn afgelopen jaren terug gelopen, terwijl het zo belangrijke bodemleven zich hecht en vermenigvuldigt op organische stof. Organische stof bepaalt daarbij tevens voor een belangrijk deel het watervasthoudend vermogen van de grond. Belangrijk in perioden van droogte, zoals in 2020 en 2019.  Het bodemleven is daarbij ook verantwoordelijk voor de bodemstructuur, in droge perioden door de capillaire werking van de grond te verbeteren. In natte perioden zorgen de poriën in de bodem voor voldoende afvoer van water.

In het project hebben we actief en met succes in demo’s en bij de deelnemers gewerkt aan het verhogen van het organische stof gehalte van de grond, het verbeteren van de bodemstructuur en het stimuleren van het bodemleven.  Om daarmee de basis te leggen voor een gezond gewas.

Compost en leonardiet

Om het organische stof gehalte te verhogen en daarmee letterlijk en figuurlijk de voedingsbodem te genereren voor het bodemleven, hebben diverse deelnemers groen compost toegepast. Op basis van de grondmonsters is vaak gekozen om door de compost nog voedingselementen en steenmeel door te mengen.

Nadrukkelijk is gekozen voor groencompost. Alleen compost van goede kwaliteit helpt om de bodem te verbeteren zonder nadelige effecten. Het voordeel van groencompost is het geleidelijk vrijkomen van de voeding (slow release).

Tijdens het project is ook positieve ervaring opgedaan met andere koolstof bronnen, zoals Leonardiet. De koolstof bron is een hechtingsplaats voor bodemleven en zorgt voor een groter bindend vermogen van de grond. In het project hebben we gezien dat de koolstof de beworteling van gewassen stimuleert.  

Waarom is het vergroten van het bindingsvermogen van de grond effectief? Het zorgt ervoor dat bijvoorbeeld meststoffen en water beter vast gehouden worden, minder uitspoelen en uiteindelijk dus effectiever ten goede komen van de plant.

Tekstvak: Steen melen Afgelopen decennia is er veel ervaring opgedaan met de toepassing van steen melen. Steen melen zijn fijn gemalen gesteenten, vaak van vulkanische herkomst, die onder invloed van een actief bodemleven verweren. Afhankelijk van de behoefte van de grond en gewas is in het project een keuze gemaakt voor bepaalde steen melen. Er is gewerkt met: • Lava, als leverancier van silicium dat een rol speelt bij de plantweerbaarheid. Silicium wordt in de celwanden ingebouwd waardoor de plant minder kwetsbaar is voor schimmels. Lava bevat daarnaast ook een mooi aandeel calcium. magnesium en kalium. • Zeoliet zoals actionine: hebben een groot bindend vermogen waardoor voedingsstoffen en water gebonden worden. Maar ook bijvoorbeeld minder gewenste elementen zoals aluminium worden gebonden. De voedingsstoffen worden vervolgens langzaam aan het gewas afgegeven. Door de toepassing van zeoliet is in de aardappel demo een hogere opbrengst en meer aardappelen in een zwaardere kwaliteitsklasse verkregen. Door de metingen met de zogenaamde Hot Water Carbon methode hebben we vastgesteld dat de hoeveelheid koolstof in de grond is toegenomen in deze demo. De HWC heeft een sterke correlatie met de koolstof uit bodemleven en is dus een indicator voor de schimmels en bacteriën in de grond.
Stimuleren beworteling door inzet Leonardiet

Producten met schimmels en bacteriën

Het bodemleven is van grote invloed op de plantengroei. Uit organische mest, gewasresten en groenbemesters moet het bodemleven de voedingsstoffen vrijmaken die onmisbaar zijn voor de plant. Daarnaast speelt het bodemleven ook een rol bij:

-Afbraak van plantenresten, mest en dode bodemorganismen en vrijmaken van voedingsstoffen hieruit (mineralisatie)

– Opbouw van een goede bodemstructuur

– Losmaken van een te dichte grond door het graven van gangen

– Vorming van slijmstoffen (glomaline) die de bodemdeeltjes aan elkaar kitten waardoor er poriën en gangen blijven bestaan waardoor opgaand en neergaand water zijn weg kan vinden

– Mengen van organische en anorganische bodemdelen.

– Beperken van te grote aantallen ziekteverwekkende organismen.

Bij aanplant of zaai van een nieuw gewas kan het effectief zijn om het bodemleven een zetje te geven en de plant te ondersteunen bij het aanslaan. Daarom zijn in het project bij aanplant van fruitbomen, vaste planten en boomkwekerij gewassen ook de producten van PHC, Micosat en Koppert toegepast. We hebben gezien dat deze producten ervoor zorgen dat er een toename van bodemleven is verkregen en de uitval door o.a. droogte in de eerste maanden na aanplant daardoor werd beperkt. Schimmels en bacteriën zorgen namelijk voor een toename van het vochthoudend vermogen van de grond en een betere mineralisatie.

Begeleiders van het project hebben bij de diverse demo’s regelmatig gemeten of de maatregelen oog het beoogde effect hebben gehad. Zo is het bodemleven gemeten volgens de Ingham methode. Hieronder een voorbeeld voor het perceel met de toepassing van de Leonardiet.

Meting bodemleven volgens Ingham methode

In het POP 3 Limburg project is er veel onderzoek gedaan om de kwaliteit van het bodemleven in kaart te brengen.  Schimmels, bacteriën en protozoa zijn indicatoren voor een goed bodemleven. Een rijk en goed bodemleven zorgt voor een betere wortelvorming waardoor er zeker in Zuid Limburg minder erosie plaats vindt.  We hebben namelijk in alle delen van de provincie Limburg vast gesteld dat de wortels van de planten door de toegepaste producten sterk toegenomen zijn.

Nieuwsoverzicht